Το Ίδρυμα Χάινριχ Μπελ Ελλάδας σε συνεργασία με την ΚοινΣΕπ «Άνεμο Ανανέωσης» και το ΙΝΖΕΒ – Ινστιτούτο Κτιρίων Μηδενικής Ενεργειακής Κατανάλωσης, που δραστηριοποιούνται στους τομείς της οικολογίας, της κτιριακής εξοικονόμησης ενέργειας αλλά και της βιώσιμης ανάπτυξης, επεξεργάστηκαν ένα σχέδιο προτάσεων και πολιτικής με θέμα «Η ενεργειακή φτώχεια στην Ελλάδα και η συμβολή της πράσινης κοινωνικής καινοτομίας στην αντιμετώπιση της».

****************
Κατεβάστε το Policy Paper: Policy Paper Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα. Προτάσεις Κοινωνικής Καινοτομίας για την Αντιμετώπιση του Φαινομένου

****************

Η ενεργειακή φτώχεια αρχίζει να αναγνωρίζεται σε παγκόσμιο επίπεδο ως ένα κοινωνικό πρόβλημα με αυξάνουσα σημασία και σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία πολλών εκατομμυρίων πολιτών. Σε ό,τι αφορά την Ευρώπη, το φαινόμενο της ενεργειακής φτώχειας επιδεινώνεται τα τελευταία χρόνια ακόμη και στις οικονομικά εύρωστες χώρες, καθώς η τελική τιμή της ενέργειας αυξάνεται, δίχως όμως να υπάρχει ανάλογη αύξηση στα εισοδήματα των οικονομικά ασθενέστερων στρωμάτων. Στη Γερμανία, για παράδειγμα, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, το 21,5% των νοικοκυριών της χώρας (8,5 εκατομμύρια πολίτες) ζούσε το 2013 σε κατάσταση ενεργειακής φτώχειας. Στη δημόσια συζήτηση δε, δεν λείπουν φωνές που καταφέρονται κατά της ενεργειακής μετάβασης σε καθαρές πηγές ενέργειας, αποδίδοντας σε αυτήν την πολιτική την άνοδο της ενεργειακής φτώχειας, ως συνέπεια της αύξησης των τιμών της ενέργειας. Η κριτική αυτή όμως αυτή αποκρύπτει την πολυπαραγοντική φύση του φαινομένου καθώς και τις πολύπλευρες διαστάσεις του προβλήματος, δυσχεραίνοντας την αντιμετώπισή του.

Στη μελέτη αυτή, παρουσιάζουμε τους παράγοντες που συνθέτουν το πολύπλευρο πρόβλημα της ενεργειακής φτώχειας καθώς και τις κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις του. Στη συνέχεια γίνεται αναφορά σε πολιτικές και καλές πρακτικές για την αντιμετώπιση του φαινομένου από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες. Επίσης, επεξεργαστήκαμε και καταθέτουμε μια σειρά προτάσεων για την αντιμετώπιση του προβλήματος στην Ελλάδα που δείχνουν την κατεύθυνση στην οποία πιστεύουμε ότι πρέπει να κινηθούν οι πολιτικές αντιμετώπισης της ενεργειακής φτώχειας. Πιο συγκεκριμένα, οι προτάσεις αυτές καταδεικνύουν την ανάγκη για μια ολιστική προσέγγιση πράσινης, κοινωνικής καινοτομίας που σε συνδυασμό με την επαρκή τεκμηρίωση του φαινομένου, μπορεί να προσφέρει βιώσιμες λύσεις, αναφορικά και με τα σημερινά δεδομένα της Ελλάδας. Οι προτάσεις αναπτύσσονται σε τέσσερις βασικούς άξονες: αλλαγές στην πολιτική, ενημέρωση και εκπαίδευση, αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας των κτιρίων και αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Κατά τη διάρκεια συγγραφής της μελέτης πραγματοποιήθηκαν δύο εργαστήρια με τη συμμετοχή εκπροσώπων υπουργείων, της τοπικής αυτοδιοίκησης και άλλων θεσμικών φορέων, ακαδημαϊκών και ερευνητικών ιδρυμάτων καθώς και οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών.

Στόχος των εργαστηρίων αυτών ήταν η συγκέντρωση όσο το δυνατό περισσότερων στοιχείων, προσεγγίσεων και απόψεων ανθρώπων που ασχολούνται με το θέμα από διαφορετικές σκοπιές. Με την ευκαιρία της δημοσίευσης της μελέτης, θα θέλουμε να ευχαριστήσουμε θερμά όλους και όλες που ανταποκρίθηκαν στην πρόσκλησή μας και μοιράστηκαν μαζί μας τις γνώσεις και εμπειρίες τους.

Ελπίζουμε η δημοσίευση της μελέτης αυτής να δώσει ώθηση στο δημόσιο διάλογο και οι προτάσεις που περιέχονται να κριθούν και να αξιοποιηθούν από τις αρχές και όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς, ώστε να μπουν οι βάσεις για μια συγκροτημένη στρατηγική και μια αποτελεσματική και βιώσιμη πολιτική καταπολέμησης της ενεργειακής φτώχειας, την οποία υφίστανται τόσοι συμπολίτες μας.

Συντακτική Ομάδα:

Νίκος Χρυσόγελος, ΚοινΣΕπ «Άνεμος Ανανέωσης»
Alice Κοροβέση, Ινστιτούτο Κτιρίων Μηδενικής Ενεργειακής Κατανάλωσης
Ελευθερία Τουλουπάκη, Ινστιτούτο Κτιρίων Μηδενικής Ενεργειακής Κατανάλωσης
Κυριακή Μεταξά, Ίδρυμα Χάινριχ Μπελ Ελλάδας

Κατεβάστε το Policy Paper: Policy Paper Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα. Προτάσεις Κοινωνικής Καινοτομίας για την Αντιμετώπιση του Φαινομένου