Κτίριο με πολύ υψηλή ενεργειακή απόδοση. Η σχεδόν μηδενική ή πολύ χαμηλή ποσότητα ενέργειας που απαιτείται θα πρέπει να παράγεται από ανανεώσιμες πηγές, περιλαμβανομένης της παραγομένης επιτόπου ή πλησίον του κτιρίου. Τα κτίρια αυτά δεν παύουν, όμως, να παράγουν αέρια του θερμοκηπίου, καθώς όταν δεν υπάρχει διαθέσιμη ηλιακή ενέργεια (π.χ. τις συννεφιασμένες, σύντομες ημέρες του χειμώνα και κατά τη διάρκεια της νύχτας) ή αιολική ενέργεια (για να λειτουργήσουν πιθανόν εγκατεστημένες ανεμογεννήτριες) καλύπτουν τις ανάγκες τους τροφοδοτούμενα από το δίκτυο μεταφοράς ηλεκτρισμού, άρα και από συμβατικές πηγές. Στην πράξη, τα περισσότερα κτίρια μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας λαμβάνουν το μισό ή και παραπάνω της απαιτούμενης ενέργειας για τη λειτουργία τους από το δίκτυο. Κτίρια τα οποία παράγουν παραπάνω ενέργεια από αυτήν που καταναλώνουν στη διάρκεια ενός έτους (έχουν δηλαδή περίσσεια ενέργειας) ονομάζονται «θετικής ενέργειας», ενώ εκείνα που καταναλώνουν ελάχιστα παραπάνω από αυτό που παράγουν, «σχεδόν μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης» ή «εξαιρετικά χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης» (near-zeroenergybuildings ή ultra-lowenergyhouses).

Τα παραδοσιακά (συμβατικά) κτίρια υπολογίζεται ότι καταναλώνουν το 40% της ενέργειας που παράγεται από ορυκτά καύσιμα σε ΕΕ και ΗΠΑ, ενώ συμβάλλουν σημαντικά και στην παραγωγή αερίων του θερμοκηπίου. Η αρχή της «μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας» αποτελεί εργαλείο μείωσης των εκπομπών CO₂ και της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα. Προς το παρόν, τα κτίρια μηδενικής κατανάλωσης δεν είναι πολύ διαδεδομένα ακόμα και στις ανεπτυγμένες χώρες, όμως αποκτούν συνεχώς περισσότερη σημασία και αναγνώριση.

Τα περισσότερα κτίρια μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης χρησιμοποιούν το δίκτυο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας για την αποθήκευση της παραγόμενής τους ενέργειας, όμως κάποια από αυτά είναι και ανεξάρτητα. Η ενέργεια συνήθως συγκεντρώνεται επί τόπου μέσα από ένα συνδυασμό τεχνολογιών ΑΠΕ (ηλιακή, αιολική), ενώ η εξοικονόμηση γίνεται μέσα από εξαιρετικά αποδοτικά συστήματα θέρμανσης ψύξης, αερισμού και φωτισμού. Καθώς το κόστος των συμβατικών πηγών ενέργειας (από ορυκτά καύσιμα) τείνει να αυξάνει, ενώ αυτό των τεχνολογιών εναλλακτικών πηγών ενέργειας να μειώνεται, ο στόχος για μηδενική κατανάλωση φαντάζει όλο και πιο εφικτός.

Η δημιουργία σύγχρονων κτιρίων μηδενικής ενέργειας έγινε εφικτή από την τεχνολογική πρόοδο στις μεθόδους κατασκευής, αλλά διευκολύνθηκε επίσης σημαντικά και από την ακαδημαϊκή έρευνα, η οποία, συλλέγοντας δεδομένα ενεργειακής απόδοσης από συμβατικά και πειραματικά κτίρια, έχει τη δυνατότητα να τα εισάγει σε υπολογιστικά μοντέλα προσομοίωσης και να προβλέψει την αποδοτικότητα νέων μηχανικών λύσεων/ σχεδίων. Κάποια από τα πλεονεκτήματα των κτιρίων μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας είναι η ενσωμάτωση/ συνδυασμός τεχνολογιών ΑΠΕ που προσφέρει επίσης τη δυνατότητα φόρτισης ηλεκτροκίνητων οχημάτων και η εφαρμογή διαφόρων σχεδίων/ λύσεων μηδενικού ενεργειακού ισοζυγίου, γι αυτό και θεωρούνται «έξυπνα κτίρια». Η έννοια του μηδενικού ενεργειακού ισοζυγίου προσφέρει μία ευρεία γκάμα προσεγγίσεων, λόγω των πολλαπλών δυνατοτήτων παραγωγής και διατήρησης ενέργειας σε συνδυασμό με την αποτίμηση της ενέργειας αυτής σε σχέση με πολλές άλλες παραμέτρους (ανάλογα με το κόστος, τις εκπομπές CO₂ κλπ.)