Tο INZEB και η GIZ διοργάνωσαν την Πέμπτη 29 Οκτωβρίου 2020 στις 14.00, τη διαδικτυακή εκδήλωση “Έξυπνα και Ενεργειακά Αποδοτικά Κτίρια” στην οποία παρουσιάστηκαν και συζητήθηκαν οι προοπτικές και το πλαίσιο για τα έξυπνα και τα ενεργειακά αποδοτικά κτίρια στην Ευρώπη, καθώς επίσης οι στρατηγικές, οι πολιτικές και οι τεχνολογικές εξελίξεις στην Ελλάδα. Η εκδήλωση αποτέλεσε μέρος του REDay2020: #Renovate2Recover που διοργανώνεται από το Renovate Europe Campaign.
Σύμφωνα με τον κ. Ulrich Laumanns, Διαχειριστής Έργου, GIZ, χρειαζόμαστε περισσότερο φιλόδοξες πρακτικές και μέτρα για την προώθηση των Έξυπνων και Ενεργειακά Αποδοτικών Κτιρίων, για να αυξήσουμε τους ρυθμούς ανακαίνισης και να επιτύχουμε τους εθνικούς και ευρωπαϊκούς στόχους έως το 2030 και μετέπειτα. Ταυτόχρονα, επεσήμανε πως οι στρατηγικές ανακαίνισης πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τα συγκεκριμένα εθνικά χαρακτηριστικά όπως είναι για παράδειγμα οι κλιματολογικές συνθήκες ή οι κτιριακοί τύποι. Ωστόσο, πολλές προκλήσεις σχετικά με την αύξηση των ρυθμών ανακαίνισης όπως είναι η αύξηση της αποτελεσματικότητας των προγραμμάτων στήριξης, είναι παρόμοια σε διάφορα κράτη μέλη της ΕΕ. Για το λόγο αυτό, υπάρχει σημαντική δυνατότητα για τα κράτη μέλη της ΕΕ να μοιράζονται και να μαθαίνουν ο ένας από τις εμπειρίες και τις βέλτιστες πρακτικές του άλλου στην προώθηση έξυπνων και ενεργειακά αποδοτικών κτιρίων, καταλήγει ο κ. Laumanns.
Ο κ. Adrian Joyce, Διευθυντής Καμπάνιας, Renovate Europe Campaign, έδωσε βάση στις τρεις προτεραιότητες της ανακαίνισης σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι οποίες είναι η αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας και τα κτίρια με τη χειρότερη ενεργειακή απόδοση, η ανακαίνιση των δημόσιων κτιρίων όπως είναι τα σχολεία, τα νοσοκομεία και τα κτίρια δημόσιας διοίκησης και η απομάκρυνση του άνθρακα στις διαδικασίες θέρμανσης και ψύξης. Ακόμη τόνισε, πως οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας λειτουργούν καλύτερα στα έξυπνα και ενεργειακά αποδοτικά κτίρια.
Στην παρουσίαση της η κα. Μαρία Σπυράκη, Ευρωβουλευτής, ΕΛΚ τόνισε τη χαμηλή απόδοση των κρατών μελών αναφορικά με τους στόχους ενεργειακής αναβάθμισης. Επεσήμανε πως για να επιτευχθούν οι στόχοι πρέπει να προχωρήσουμε σε μία ριζική ανακαίνιση του υφιστάμενου κτιριακού αποθέματος. Τα κτίρια της Ευρώπης αυτή τη στιγμή είναι περισσότερα από 220 εκατομμύρια, όπως ανέφερε, και το 85% του κτιριακού αποθέματος έχει κατασκευαστεί πριν το 2001 και θα χρησιμοποιηθεί μέχρι και το 2050. Έδωσε έμφαση στους τρόπους αντιμετώπισης του προβλήματος στους οποίους συμπεριέλαβε τη δημιουργία αγοράς βιώσιμων δομικών υλικών και τη δημιουργία αγοράς διαχείρισης απορριμμάτων που προκύπτουν από τις ανακαινίσεις. Τόνισε την ανάγκη τα κτίρια μας να γίνουν «έξυπνα», δηλαδή να χρησιμοποιούν τις νέες τεχνολογίες, να επιτρέπουν την αποτελεσματική παραγωγή και χρήση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας καθώς και την ανάγκη εγκατάστασης έξυπνων μετρητών στα κτίρια.
Ο κος Δημήτρης Αθανασίου, Γενική Διεύθυνση Ενέργειας, Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μίλησε για το European Green Deal κατά το οποίο τέθηκαν οι βάσεις και το σχέδιο δράσης ώστε η Ευρώπη να γίνει κλιματικά ουδέτερη έως το 2050 μέσα από μία σειρά δράσεων. Τα κτίρια όπως επεσήμανε παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο σε αυτό καθώς είναι από τους μεγαλύτερους καταναλωτές ενέργειας. Μίλησε για τα σημαντικά βήματα που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο. Τόνισε επίσης ότι κινούμαστε στην κατεύθυνση αναθεώρησης των ενεργειακών και κλιματικών στόχων.
Στην παρουσίαση του ο κος Αντώνης Μαρίνος, Διευθυντής Γραφείου, Γενική Γραμματεία Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, ΥΠΕΝ, μίλησε για το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) το όποιο ξεκίνησε με βασικό στόχο την απολιγνιτοποίηση της ηλεκτροπαραγωγής, συνοδευόμενο και από άλλους οριζόντιους στόχους όπως η βιώσιμη και αειφόρος ανάπτυξη και ανάπτυξη του ενεργειακού τομέα. Ακόμη αναφέρθηκε σε έργα και δράσεις για την επίτευξη των στόχων εξοικονόμησης όπως είναι τα προγράμματα «Εξοικονομώ-Αυτονομώ», το πρόγραμμα «Ηλέκτρα» και οι ενεργειακοί έλεγχοι.
Ο Καθ. Άγις Παπαδόπουλος, Καθηγητής Ενεργειακών Συστημάτων, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, προσδιόρισε τα ευφυή κτίρια με την έννοια του περιεχομένου, ένα ευφυές κτίριο λοιπόν όπως επεσήμανε ο ομιλητής, επιτρέπει την ολοκληρωμένη διαχείριση των Η/Μ συστημάτων, την εξ αποστάσεως διάγνωση και ρύθμιση των συστημάτων και τη δυνατότητα επικοινωνίας του κτιρίου με τα δίκτυα υποδομών. Τόνισε επίσης την ανάγκη εκ βάθρων ανακαίνισης των κτιρίων στην Ελλάδα. Τέλος συμπέρανε, ότι αν το 2050 θέλουμε να έχουμε πιάσει τους στόχους μας, χρειάζονται πολιτικές οι οποίες θα δημιουργήσουν τομές.
Ο Δρ. Χάρης Δούκας, Αναπληρωτής Καθηγητής, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, στην ομιλία του εστίασε στη διάσταση των δεδομένων. Συγκεκριμένα, αναφέρθηκε στην διστακτικότητα των επενδύσεων στην ενεργειακή αποδοτικότητα λόγω έλλειψης εμπιστοσύνης για την απόδοση τέτοιων επενδύσεων και των ρίσκων που εμπεριέχουν, καθώς και στην έλλειψη κοινώς αποδεκτών προτύπων και διαδικασιών των επενδύσεων ενεργειακής αποδοτικότητάς, που αυξάνουν σημαντικά τα κόστη. Επιπλέον, μίλησε για την πολυπλοκότητα του κτιριακού τομέα, για την έλλειψή και την χαμηλή ποιότητα των δεδομένων, γεγονός το οποίο, όπως επεσήμανε, δημιουργεί προβλήματα στο κόστος, ενισχύει την πολυπλοκότητα και την αβεβαιότητα.
Τέλος, η κα. Αλίς Κοροβέση, Γεν. Διευθύντρια INZEB, παρουσίασε το έργο H2020 SMAFIN, που ξεκίνησε την 1η Σεπτεμβρίου, 2020, και έχει ως πρωταρχικό στόχο την εποικοδομητική σύνδεση της «έξυπνης χρηματοδότησης» με την ανακαίνιση ενεργειακά αποδοτικών κτιρίων στα Βαλκάνια και τη δημιουργία μιας πλήρους μεθοδολογίας στρογγυλής τραπέζης. Ακολουθώντας την επιτυχημένη πορεία των Sustainable Energy Investment Forums’ (SEIFs), το έργο SMAFIN σχεδιάζει να διοργανώσει 12 εθνικές συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης στις 4 συμμετέχουσες Βαλκανικές χώρες του έργου – Βουλγαρία, Ελλάδα, Κροατία, Ρουμανία – προκειμένου να ενώσουν τις γνώσεις, τις πρακτικές και τις δυνάμεις τους οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της ΕΕ, οι εθνικές και τοπικές αρχές καθώς και σημαντικοί φορείς από τον χρηματοοικονομικό, επιχειρηματικό, κατασκευαστικό και ακαδημαϊκό τομέα ώστε και διευκολύνουν αποτελεσματικά τις επενδύσεις στην ανακαίνιση κτιρίων ενεργειακής απόδοσης.
Τις παρουσιάσεις ακολούθησε εποικοδομητική συζήτηση μεταξύ ομιλητών και συμμετεχόντων, με σκοπό την βαθύτερη ανάλυση των όσων ειπώθηκαν.
Η μαγνητοσκόπηση της εκδήλωσης είναι διαθέσιμη εδώ.
Οι παρουσιάσεις των ομιλητών της εκδήλωσης είναι διαθέσιμες στους παρακάτω συνδέσμους.