Έκθεση του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Απόδοσης Κτιρίων σχετικά με την πορεία συμμόρφωσης με το Άρθρο 4 της Οδηγίας για την Ενεργειακή Απόδοση

Η Οδηγία για την Ενεργειακή Απόδοση (Energy Efficiency Directive – EED, 2012/27/EU) εισήγαγε το 2012 μία νέα, σημαντική διάσταση στο νομοθετικό περιβάλλον για την εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια. Το Άρθρο 4 της παραπάνω Οδηγίας απαιτεί από τα Κράτη – Μέλη, για πρώτη φορά, να σχεδιάσουν την Εθνική Στρατηγική τους για την ανακαίνιση του κτιριακού τους αποθέματος, και άρα να συμπληρώσουν το μεγάλο κενό πολιτικής σχετικά με τα υφιστάμενα κτίρια τους.

Η μελέτη αυτή εστιάζει σε 10 Κράτη – Μέλη (Αυστρία, Βέλγιο (Περιοχή Βρυξελλών), Τσεχία, Δανία, Γαλλία, Γερμανία, Ολλανδία, Ρουμανία, Ισπανία και Ηνωμένο Βασίλειο), χώρες που κατέθεσαν τα στρατηγικά τους σχέδια εντός τριών μηνών από την προθεσμία του Απριλίου 2014, και επιλέχθηκαν από το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Απόδοσης Κτιρίων (Buildings Performance Institute Europe – BPIE) καθώς παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία, τόσο στα είδη κτιρίων όσο και στις επικρατούσες κλιματολογικές συνθήκες. Οι στρατηγικές των 10 παραπάνω Κρατών – Μελών, ενώ παρέχουν ένα ευρύ φάσμα προσεγγίσεων και δράσεων, εντούτοις δεν υποδεικνύουν κάποιο ξεκάθαρο σχέδιο, ενώ τα περισσότερα υστερούν αποφασιστικών και ριζικών επεμβάσεων.

Η έκθεση αξιολογεί τις χώρες για κάθε μία από τις πέντε απαιτήσεις του Άρθρου 4 της EED:

α) ανασκόπηση του εθνικού κτιριακού αποθέματος,
β) εξεύρεση οικονομικώς αποδοτικών προσεγγίσεων για τις ανακαινίσεις,
γ) πολιτικές και μέτρα για την τόνωση οικονομικώς αποδοτικών ριζικών ανακαινίσεων κτιρίων,
δ) μια προσανατολισμένη στο μέλλον προοπτική που θα κατευθύνει τις επενδυτικές αποφάσεις,
ε) τεκμηριωμένη εκτίμηση της αναμενόμενης εξοικονόμησης ενέργειας και των γενικότερων ωφελειών.

Με βάση την παραπάνω μέθοδο αξιολόγησης, το BPIE κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τρεις στρατηγικές δεν πληρούν τις απαραίτητες προϋποθέσεις της Οδηγίας (Αυστρία, Δανία και Ολλανδία), άλλες τρεις είναι εν μέρει εναρμονισμένες με αυτήν (Γαλλία, Γερμανία, και Βέλγιο – Περιοχή Βρυξελλών), ενώ οι υπόλοιπες τέσσερις είναι μεν αποδεκτές αλλά παρουσιάζουν περιθώρια βελτίωσης (Τσεχία, Ρουμανία, Ισπανία και Ηνωμένο Βασίλειο). Κάποιες στρατηγικές περιλαμβάνουν στοιχεία που αξιολογούνται σαν καλές πρακτικές, όπως η οικονομική στήριξη ή η ευρεία συμμετοχή στη διαδικασία ενδιαφερομένων φορέων, αλλά υστερούν σε άλλους τομείς, οι οποίοι διαφέρουν από χώρα σε χώρα.

Το Άρθρο 4 απαιτούσε όλα τα Κράτη – Μέλη να αναπτύξουν στρατηγικές που να παρέχουν κίνητρα για επενδύσεις στη ριζική ανακαίνιση των κτιρίων, υπό την έννοια παροχής εγγυήσεων στους ιδιοκτήτες ακινήτων, (ώστε να επενδύσουν στην ανακαίνισή τους) και στην αγορά για να ενισχυθεί η αλυσίδα των προμηθευτών. Οι στρατηγικές των 10 εξεταζόμενων σχεδίων δεν φαίνεται να επιτυγχάνουν τους παραπάνω στόχους.

Η έκθεση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι για να επιτευχθεί ο απαιτούμενος, σε βάθος χρόνου, μετασχηματισμός του υπάρχοντος κτιριακού δυναμικού, τα οφέλη από την ανακαίνιση κτιρίων θα πρέπει να εκτιμώνται όχι μόνο σε επίπεδο εξοικονόμησης ενέργειας, εκπομπών άνθρακα και κόστους, αλλά και στη βάση οικονομικού, κοινωνικού και περιβαλλοντικού αντίκτυπου. Πακέτα πολιτικής και μέτρα υποστήριξης πρέπει να αναπτυχθούν με περισσότερη λεπτομέρεια, ώστε να παρέχουν αποτελεσματικά κίνητρα επενδύσεων στη ριζική ανακαίνιση. Επίσης, προτείνεται η παροχή πιο αποτελεσματικής καθοδήγησης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η εκ νέου υποβολή των περισσότερων στρατηγικών σχεδίων μετά την εφαρμογή διορθωτικών επεμβάσεων. Επιπλέον διαπιστώνεται ότι, 8 μήνες μετά την προθεσμία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, 6 από τα 28 Κράτη – Μέλη της ΕΕ (Ελλάδα, Ουγγαρία, Λουξεμβούργο, Πολωνία, Πορτογαλία και Σλοβενία) δεν έχουν ακόμα υποβάλλει στρατηγικά σχέδια ανακαίνισης.

Σημείωση: Το παρόν κείμενο είναι μετάφραση του εισαγωγικού κειμένου που δημοσίευσε το BPIE και αφορά στην έκθεση με θέμα “Στρατηγικές Ανακαίνισης Επιλεγμένων Ευρωπαϊκών Χωρών”. 

Τη μετάφραση επιμελήθηκε η Ελευθερία Τουλουπάκη, Αρχιτέκτων Μηχανικός Α.Π.Θ., συνεργάτης στο  Ινστιτούτο Κτιρίων Μηδενικής Κατανάλωσης.

• Κατεβάστε από εδώ τη μελέτη του BPIE.

H μετάφραση του εισαγωγικού κειμένου σε pdf αρχείο: 15-12-2014 – BPIE -Στρατηγικές ανακαίνισης επιλεγμένων ευρωπαϊκών χωρών